Doanh nghiệp đóng thuế giá trị gia tăng với phân bón

Việc “được” đóng thuế giá trị gia tăng 5% sẽ giúp doanh nghiệp phân bón trong nước cạnh tranh được với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, còn hàng triệu hộ nông dân có cơ hội được giảm giá phân bón.

Mừng vì được... đóng thuế

Tại Dự án Nghị quyết của Quốc hội về chính sách thuế giá trị gia tăng để hỗ trợ, phát triển doanh nghiệp sản xuất phân bón, Bộ Tài chính kiến nghị chuyển mặt hàng phân bón từ đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng sang đối tượng chịu thuế này với mức thuế suất 5%.

Theo Báo cáo đánh giá tác động của Bộ Tài chính, việc chuyển phân bón sang đối tượng chịu thuế suất giá trị gia tăng 5% sẽ tác động tích cực và toàn diện với nhiều đối tượng, đặc biệt, trả lại sự công bằng cho sản xuất phân bón trong nước, nông dân cả nước sẽ được hưởng lợi.

Lý do là trong dài hạn, giá phân bón thấp hơn, có nhiều loại tốt hơn, góp phần giảm giá trị vật tư đầu vào, cải thiện hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp, nâng cao thu nhập đáng kể của nông dân và ngành nông nghiệp.

Theo Bộ Tài chính, việc quy định mặt hàng phân bón thuộc đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng với thuế suất 5% khi áp dụng ở tất cả các khâu: nhập khẩu, sản xuất, bán buôn, bán lẻ đến tay người tiêu dùng tạo sự cạnh tranh bình đẳng giữa phân bón sản xuất trong nước với phân bón nhập khẩu cùng loại, khuyến khích các doanh nghiệp phân bón đầu tư dây chuyền mới sản xuất phân bón có chất lượng cao, phân bón thế hệ mới.

Bình luận về chủ trương này, bà Nguyễn Thị Hiền, Phó tổng giám đốc Công ty đạm Cà Mau, cho biết, trước năm 2015, phân bón là mặt hàng chịu thuế giá trị gia tăng 5%. Tất cả sắc thuế đánh trên giá trị nguyên liệu đầu vào, bao gồm cả đầu tư nhà máy, thì sẽ được liệt kê ra và được khấu trừ. Tuy nhiên Luật số 71/2014/QH13 sửa đổi, bổ sung một số điều tại các Luật về thuế (có hiệu lực từ 1/1/2015) đã chuyển phân bón sang đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng. Cho nên, các chi phí đầu vào không được khấu trừ nữa.

Khi được khấu trừ chi phí đầu vào, giá bán sản phẩm là 10 đồng. Nhưng vì không được khấu trừ nên giá bán ra thị trường là 12 đồng. Do vậy, nếu được chuyển sang đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng 5%, giá bán phân bón sẽ cạnh tranh hơn trong thị trường dư cung như hiện nay.

Theo nhận định của lãnh đạo Đạm Cà Mau, các nhà máy phía Tây Nam Trung Quốc 1 năm có thể xuất khẩu trên 10 triệu tấn, còn Indonesia cũng có nhiều lợi thế về giá bán, cho nên sức ép với phân bón trong nước là rất lớn. Đó là chưa kể, các doanh nghiệp trong nước cũng cạnh tranh nhau khốc liệt. Có thời điểm, Đạm Cà Mau phải tìm cách xuất sang các thị trường ngách - tức xuất đi các thị trường mà nước khác không làm - khi tồn kho ở mức cao do phân bón tiêu thụ theo mùa vụ.

“Một ngày nhà máy Đạm Cà Mau sản xuất 2.700 tấn, nếu một ngày không bán được thì hàng chất đầy kho. Cho nên phải bán hàng để làm sao có được lợi nhuận chứ không phải bán bằng mọi giá”, bà Hiền nói có thời điểm phải chấp nhận mang hàng sang tận châu Phi bán.

Cơ hội giảm giá bán cho nông dân

Ông Cao Trung Kiên, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Phân bón và hóa chất dầu khí, nhận xét: Ngay khi Luật thuế 71 có hiệu lực, chỉ thời gian ngắn sau các doanh nghiệp đã thấy bất cập. Do không được khấu từ chi phí nên người tiêu dùng phải gánh chịu tất cả. Trang thiết bị đầu tư nhưng không được hoàn thuế, nguyên liệu sản xuất cũng vậy khiến giá thành bị đội lên.

Việc “được” đóng thuế giá trị gia tăng 5% giúp giá phân bón giảm

Tại tờ trình lên Chính phủ, Bộ Tài chính tính toán khi áp dụng 5% thuế giá trị gia tăng với phân bón, doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước giảm được giá thành sản xuất tương đương với 5% trên giá bán, mà theo số liệu từ Bộ Tài chính và Hiệp hội phân bón là khoảng 950 tỷ đồng.

“Do đó, giá phân bón sản xuất trong nước có thêm điều kiện để cạnh tranh với phân bón nhập khẩu, từ đó có thêm cơ hội để hạ giá phân bón so với phân bón nhập khẩu theo cơ chế thị trường”, Bộ Tài chính phân tích.

Việc điều chỉnh chính sách thuế thuế giá trị gia tăng đối với phân bón giúp tháo gỡ khó khăn cho các nhà sản xuất trong nước, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, từ đó góp phần vào tăng trưởng kinh tế chung.

Bộ Tài chính cho rằng: Do phân bón là đầu vào của hoạt động trồng trọt nên việc áp dụng mức thuế suất ưu đãi 5% so với mức thuế suất phổ thông (10%) sẽ góp phần giảm chi phí sản xuất cho người nông dân.

Góp ý về dự thảo Nghị quyết này, Hội nông dân Việt Nam cho rằng việc sửa đổi sẽ giúp doanh nghiệp sản xuất phân bón được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào, giảm bớt khó khăn cho các đơn vị trong nước, từ đó thêm cơ hội cạnh tranh với hàng nhập khẩu. Tuy nhiên, cần có các quy định, nguyên tắc để các doanh nghiệp sản xuất phân bón không tăng giá bán phân bón trên thị trường thông qua các giải pháp như: Tăng cường quản trị, rà soát tiết giảm chi phí để giảm giá thành, hạ giá bán sản phẩm, chia sẻ lợi ích với người nông dân trên cơ sở các bên cùng có lợi.

Theo số liệu từ hải quan, kim ngạch nhập khẩu mặt hàng phân bón thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng năm 2019 là hơn 1 tỷ USD, tương đương 23.400 tỷ đồng. Theo đó, nếu tính thuế giá trị gia tăng thuế suất 5% khâu nhập khẩu thì số thu ngân sách nhà nước về thuế giá trị gia tăng phải nộp khâu nhập khẩu sẽ tăng 1.170 tỷ đồng.

Lương Bằng